کنترلگر منطقی برنامهپذیر (PLC) و نقش آن در اتوماسیون صنعتی
PLC چیست و چگونه در صنعت استفاده میشود؟
کنترلگر منطقی برنامهپذیر (PLC) یک سیستم پردازشی دیجیتال است که برای کنترل فرآیندهای صنعتی استفاده میشود. این دستگاهها به دلیل برنامهریزی انعطافپذیر، دقت بالا و کاهش هزینههای عملیاتی، جایگزین مناسبی برای مدارهای کنترلی سنتی شدهاند.
مطالعه بیشتر: اگر با اتوماسیون صنعتی آشنا نیستید، پیشنهاد میکنیم مقاله مقدمهای بر اتوماسیون صنعتی را مطالعه کنید.
ساختار PLC و اجزای کلیدی آن واحد پردازش مرکزی (CPU)
واحد پردازش مرکزی مغز PLC محسوب میشود و وظیفه اجرای برنامهها و پردازش دادهها را بر عهده دارد. بسته به سرعت پردازش و ظرفیت حافظه، مدلهای مختلفی از CPU در بازار موجود است.
ماژولهای ورودی و خروجی (I/O Modules)
PLC از طریق این ماژولها به حسگرها و عملگرها متصل میشود. ورودیها شامل سنسورها، کلیدها و دکمههای فشاری هستند، درحالیکه خروجیها شامل موتورها، شیرهای برقی و نمایشگرها میشوند.
نکته: در برخی PLCها، ورودیها و خروجیها بهصورت آنالوگ و دیجیتال هستند که بسته به نوع فرآیند، نوع مناسب انتخاب میشود.
چرخه پردازش در PLC
PLCها با استفاده از چرخه پردازش (Scan Cycle)، دادهها را پردازش و بهروزرسانی میکنند. این چرخه شامل سه مرحله است:
بررسی وضعیت ورودیها
اجرای دستورات برنامهنویسی شده
ارسال دستورات به خروجیها و نظارت بر فرآیند
این چرخه در کسری از ثانیه تکرار میشود تا کنترل لحظهای و دقیق روی فرآیندهای صنعتی حفظ شود.
انواع PLC و کاربردهای آن
PLC کامپکت (Compact)
ساختار یکپارچه
هزینه کم
مناسب برای پروژههای کوچک
PLC ماژولار (Modular)
قابلیت افزودن ماژولهای اضافی
مناسب برای فرآیندهای پیچیده
انعطافپذیری بالا
مثال عملی: PLC ماژولار در سیستمهای تولید خودکار خودرو به کار میرود، در حالی که PLC کامپکت در سیستمهای بستهبندی کوچک مورد استفاده قرار میگیرد.
برنامهنویسی PLC: زبانهای پرکاربرد
PLCها با استفاده از زبانهای استاندارد IEC 61131-3 برنامهنویسی میشوند. پرکاربردترین زبانهای برنامهنویسی PLC عبارتند از:
Ladder Logic (LD) – مناسب برای برنامههای ساده و خوانا
Function Block Diagram (FBD) – برای طراحی مدارهای منطقی پیچیده
Structured Text (ST) – شبیه به زبانهای C و Pascal برای محاسبات پیچیده
Sequential Function Chart (SFC) – مخصوص فرآیندهای ترتیبی و چندمرحلهای
لینکهای مرتبط برای یادگیری بیشتر
آموزش برنامهنویسی PLC
راهنمای انتخاب PLC مناسب برای صنعت شما
جمعبندی PLC یک راهکار پیشرفته برای اتوماسیون صنعتی است که به بهینهسازی تولید و افزایش بهرهوری کمک میکند.
بسته به مقیاس پروژه، میتوان از PLC کامپکت یا ماژولار استفاده کرد.
برنامهنویسی PLC با زبانهای Ladder، FBD و ST انجام میشود و انتخاب زبان مناسب بستگی به نوع فرآیند کنترلی دارد.
شما هم تجربهای در استفاده از PLC دارید؟
نظرات و تجربیات خود را در بخش کامنتها با ما به اشتراک بگذارید!