سیستم‌های خورشیدی:
سیستم‌های خورشیدی در ایران، با پتانسیل بالای تابش خورشیدی (بیش از ۳۰۰ روز آفتابی در سال و میانگین تابش ۴.۵-۵.۵ کیلووات‌ساعت بر متر مربع در روز)، راه‌حلی کارآمد برای تولید انرژی پاک هستند. این سیستم‌ها صرفه‌جویی مالی قابل توجهی (تا ۹۰% کاهش قبض برق) ایجاد می‌کنند و به حفظ محیط زیست کمک می‌کنند، در حالی که با تمرکز بر قوانین و شرایط محلی مانند حمایت‌های ساتبا، دسترسی آسان‌تری فراهم می‌آورند.
درباره انرژی خورشیدی :
انرژی خورشیدی از طریق سلول‌های فتوولتائیک در پنل‌ها به برق تبدیل می‌شود. اجزای اصلی شامل پنل‌های خورشیدی (با بازدهی ۱۸-۲۲%)، اینورتر (تبدیل DC به AC)، باتری‌های لیتیوم-یون برای ذخیره، کنترل‌کننده شارژ MPPT، سیستم مانیتورینگ و ساختار نصب مقاوم در برابر بادهای شدید هستند. انواع سیستم‌ها: متصل به شبکه (آن‌گرید با نت‌مترینگ)، مستقل (آف‌گرید برای مناطق دورافتاده) و هیبریدی (ترکیبی با حمایت یارانه‌ای). ایران با بیش از ۳۰۰ روز آفتابی و پتانسیل DNI تا ۵.۵ کیلووات‌ساعت بر متر مربع در روز، ظرفیت بالایی برای تولید برق خورشیدی دارد.
مزایا:
معایب:
در سال ۱۴۰۴ (۲۰۲۵)، بر اساس آخرین ابلاغیه‌های وزارت نیرو و ساتبا و برآوردهای بازار، هزینه نصب هر کیلووات برای سیستم‌های خورشیدی خانگی متصل به شبکه، معمولاً حدود ۳۰ تا ۳۵ میلیون تومان است. این هزینه شامل تجهیزات استاندارد (پنل‌های مونوکریستال با بازدهی حدود ۱۸–۲۲٪)، اینورتر، سازهٔ نصب، کابل‌کشی و اجرای پروژه می‌شود.
از نظر تأمین مالی، بر اساس اعلام ساتبا، شهروندان می‌توانند از طریق سامانه «مهرسان» و بانک‌های عامل، تسهیلات تا سقف ۳۰۰ میلیون تومان با سود ۱۴٪ و بازپرداخت ۵ ساله دریافت کنند که در عمل می‌تواند حدود ۸۰٪ هزینه ساخت نیروگاه‌های خورشیدی خانگی کوچک (مثلاً ۵ تا ۱۰ کیلووات) را پوشش دهد. بخش عمده‌ای از این تسهیلات از محل منابع صندوق توسعه ملی تأمین می‌شود.
در سال ۱۴۰۴–۱۴۰۵، نرخ خرید تضمینی برق خورشیدی خانگی توسط ساتبا حدود ۳٬۸۰۰ تا ۳٬۸۲۰ تومان به ازای هر کیلووات‌ساعت تعیین شده است و قراردادهای خرید تضمینی معمولاً ۲۰ ساله بوده و هرساله با نرخ تورم تعدیل می‌شوند؛ در نتیجه درآمد نیروگاه در طول زمان افزایش می‌یابد.
با فرض تابش متوسط مناسب در اکثر نقاط کشور و عملکرد نرمال نیروگاه:
| اندازه سیستم (کیلووات) | هزینه تقریبی سرمایه‌گذاری (میلیون تومان) | درآمد / صرفه‌جویی سالانه در سال اول (میلیون تومان) |
| ۵ | حدود ۱۵۰–۱۸۰ | حدود ۳۵–۴۵ |
| ۱۰ | حدود ۳۵۰–۳۸۰ | حدود ۷۰–۹۰ |
| ۱۵ | حدود ۵۲۰–۵۶۰ (برآوردی) | حدود ۱۰۵–۱۳۰ (برآوردی) |
فرآیند نصب (Installation Process)
قوانین و حمایت‌های دولتی (سال 1404)
طبق قوانین ساتبا (سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق)، نصب سامانه‌های خورشیدی برای ساختمان‌های بالای ۴ طبقه یا با مساحت بیش از ۱۰۰۰ مترمربع الزامی است و واگذاری انشعاب برق مشروط به آن می‌شود. نرخ خرید تضمینی برق خورشیدی حدود ۳۸۰۰ تومان به ازای کیلووات‌ساعت است، اما بسته به ظرفیت متفاوت است: برای سیستم‌های تا ۲۰۰ کیلووات ۳۸۲۰ تومان و برای ۲۰۰ کیلو تا ۱ مگاوات ۳۱۵۰ تومان. حمایت‌های دولتی شامل وام‌های یارانه‌ای تا ۳۰۰ میلیون تومان با سود ۱۴% و بازپرداخت ۵ ساله (برای سیستم‌های خانگی ۵-۱۰ کیلوواتی)، تسهیلات تا ۸۰% هزینه از صندوق توسعه ملی، و یارانه برای اقشار کم‌درآمد است. ادارات دولتی و دستگاه‌های اجرایی ملزم به تأمین حداقل ۲۰% برق مصرفی از منابع تجدیدپذیر تا پایان ۱۴۰۶ هستند، با شروع از ۵% در سال اول و افزایش تدریجی. این قوانین برای ترویج انرژی پاک و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی وضع شده‌اند.
چالش‌ها و راه‌حل‌های پیشرفته:
در توسعه سیستم‌های خورشیدی در ایران، علی‌رغم پتانسیل بالا (بیش از ۳۰۰ روز آفتابی در سال)، چالش‌هایی وجود دارد که ناشی از عوامل اقتصادی، فنی، زیست‌محیطی و اداری هستند. با این حال، راه‌حل‌های پیشرفته‌ای مانند فناوری‌های نوین و سیاست‌های حمایتی می‌تواند این موانع را برطرف کند. در ادامه، بر اساس گزارش‌های معتبر تا سال ۱۴۰۴، چالش‌های کلیدی و راه‌حل‌های پیشنهادی آورده شده است. ظرفیت انرژی تجدیدپذیر ایران کمتر از ۱% برق کشور را تأمین می‌کند، که بسیار کمتر از همسایگان است، و چالش‌هایی مانند تحریم‌ها و زیرساخت‌های ضعیف بر آن تأثیر گذاشته‌اند.
چالش‌ها:
راه‌حل‌های پیشرفته:
متخصصان ما آماده‌اند تا شما را گام به گام همراهی کنند.
