سیستم های بادی

سیستم‌های بادی در ایران

ایران پتانسیل بالایی در منابع باد دارد، به‌ویژه در منجیل، سیستان و بلوچستان، خراسان رضوی و قزوین. پتانسیل اقتصادی حدود ۱۸ گیگاوات و فنی تا ۱۰۰ گیگاوات تخمین زده می‌شود. ظرفیت فعلی حدود ۳۷۰-۴۰۰ مگاوات است و در حال رشد. وزارت نیرو بر توسعه باد برای کاهش سوخت فسیلی تمرکز دارد.

درباره انرژی بادی

توربین بادی انرژی باد را به برق تبدیل می‌کند. روند کار:

1. تیغه‌ها می‌چرخند.
2. حرکت به ژنراتور منتقل می‌شود.
3. ژنراتور برق تولید می‌کند.
4. سیستم کنترل توان را تنظیم می‌کند.

اجزای اصلی: تیغه‌ها، ناسل (ژنراتور و کنترل)، برج و سیستم ایمنی.

انواع توربین‌های بادی

1. محور افقی (HAWT): رایج، بازدهی بالا.
2. محور عمودی (VAWT): ساده برای مقیاس کوچک.
3. از نظر مقیاس: کوچک (تا ۱۰ kW خانگی)، متوسط (۱۰-۱۰۰ kW) و بزرگ (۱ MW+ نیروگاهی).
4. از نظر اتصال: متصل به شبکه، مستقل یا هیبریدی.

در ایران، توربین‌های محور افقی زمینی گزینه اصلی هستند.

مزایا و چالش‌ها

مزایا: کاهش CO₂، عدم نیاز به آب، اشتغال محلی. چالش‌ها: سرمایه اولیه بالا، وابستگی به باد، تأثیرات زیست‌محیطی.

فرآیند توسعه و نصب

1. امکان‌سنجی و اندازه‌گیری باد (۶-۱۲ ماه).
2. طراحی و انتخاب توربین.
3. اخذ مجوزها از ساتبا و برق منطقه‌ای.
4. تأمین مالی و قرارداد اجرا.
5. نصب فونداسیون، برج و تیغه‌ها، سپس آزمون.

نگهداری و بهره‌برداری

بازدیدهای سالانه برای تیغه‌ها، یاتاقان‌ها و سیستم الکتریکی. پایش برخط با تکنولوژی‌های جدید برای تولید لحظه‌ای و تشخیص خطاها. عمر مفید ۲۰-۲۵ سال با نگهداری مناسب.

قوانین و اهداف توسعه

قراردادهای خرید تضمینی بلندمدت (تا ۲۰ سال). هدف افزایش تجدیدپذیرها به ۱۸,۰۰۰ مگاوات تا ۲۰۳۱. حمایت‌ها: تسهیلات بانکی و معافیت‌ها.

تأثیرات زیست‌محیطی

مثبت: کاهش آلاینده‌ها. منفی: خطر برای پرندگان، صدا؛ راهکار: مکان‌یابی مناسب و پایش.

نمونه‌های ایرانی

1. مزرعه بادی منجیل و رودبار (گیلان): ۹۲ مگاوات با ۱۵۰ توربین.
2. نیروگاه سیاهپوش (قزوین): ۶۱.۲ مگاوات با ۱۸ توربین.

نکات آموزشی

حداقل سرعت باد ۶-۷ m/s برای اقتصادی بودن.

مطالعات باد ضروری است.

سیستم‌های هیبریدی پایداری را افزایش می‌دهند.

برای پروژه‌های کوچک، پتانسیل محل را بررسی کنید.